Otomotiv sektörünün daralmasıyla birlikte, araç kiralama tarafı da darboğaza girdi. Son 10 yıldır çift haneli büyüyen sektör, yıl sonunda yüzde 12’lik kayıp öngörüyor. TOKKDER Başkanı Ekici “2017’de 365 bin olan pazarın bu yılsonunda 320 bin, 2019’da ise 300 bine gerilemesini bekliyoruz. 2019 yılında ‘ikinci el’ kiralama gündeme gelebilir. Sektör için bir nefes olur, yüzde 30’a yakın yatırım avantajı sağlar” dedi.
ALİ YILDIRIM-İSTANBUL
Türkiye’de otomotiv pazarı zorlu bir sürecin içine girdi. En ufak küresel dalgalardan bile etkilenen sektör, deyim yerindeyse darboğazda. Küresel gelişmeler ve yerel dinamikler bir süredir ülke ekonomimizi olumsuz yönde etkiliyor. Türk Lirası’nın dolar ve euro karşısında yaşadığı değer kaybı, yeni araç satış fiyatlarının neredeyse yüzde 100 artmasına neden oldu. Öte yandan bankaların işletmelere kredi kullandırma iştahı yüksek oranlar yüzünden azaldı. Tabi bu dalgalanmadan otomotiv sektörünün en önemli kollarından biri olan kiralama tarafı da etkilendi. Tüm Oto Kiralama ve Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Başkanı İnan Ekici, sektörün bu yıl ilk kez küçüleceğini söyledi.
Ekici “Bu dönemde bankalar, mevduat-kredi vade uyumsuzluğundan dolayı, uzun vadeli kredi açmakta isteksiz davranıyor. Bu noktada, araç kiralama sektörü, özellikle de operasyonel kiralama branşı, bu durumdan daha fazla etkilenmiş, kaynak yoksunluğu ve fonlama güçlüğü nedeniyle var olan talebi karşılayamaz hale gelmiştir. Alınan kredilerle yüksek yatırımların yapıldığı bir sektördeyiz. Bankaların kredi musluğunu kapatması hem sektörümüze hem de bankalara zarar verir” dedi. 2017’deki yüzde 9.85’lik artışın dışında son 10 yıldır çift haneli büyüyen sektör, yıl sonunda yüzde 12’lik kayıp öngörüyor. Ekici “2017’de 365 bin olan pazarın bu yılsonunda 320 bin, 2019’da ise 300 bine gerilemesini bekliyoruz. Faizlerin ve enflasyonun düşüş trendine gireceği ve makro dengelerin düzeleceği varsayımı ile 2020’de ise yavaş yavaş toparlanma başlar ve tekrar büyüme trendine gireriz” diye konuştu.
Sektörün mevcut durumdan en az yara alarak çıkabilmesi adına bazı şekil değişikliklerine gidilebileceğini açıklayan İnan Ekici “Özellikle 2019 yılında ‘ikinci el’ operasyonel kiralama gündeme gelebilir. Araç fiyatları daha uygun olacağı için, kilometresi düşük, bir yaşında araçlar kiralamaya sunulabilir. Sektör için bir nefes olur, kaldı ki Avrupa’da bunun çok örneği var. İkinci el uzun dönemli araç kiralama öncelikle yüzde 20, yüzde 30’a yakın yatırım avantajı sağlar. Dolayısıyla da bu kiralama ücretlerine yansır ki hem bizim için hem de müşteriler için oldukça fayda sağlayıcı olacağını düşünüyorum. Ayrıca sektör adına kısa dönem ve günlük kiralamadan dönen düşük kilometreli araçların da uzun dönemli kullanıma kaydırılması sağlanacaktır” diye konuştu.
KUR ARTIŞI BÜYÜK DARBE VURDU
Operasyonel araç kiralama sektörü ilk 6 aylık dönemde 6 milyar 407 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak, aktif büyüklükte 30 milyar 955 milyon TL’ye çıkmış, filoda ise toplam 364 bin 653 adete ulaşmıştı. Temmuz ayında açıklanan ilk yarı raporunda sektör, yılsonu büyüme hedefini yüzde 5 olarak açıklamıştı. Ancak kur artışı sektöre büyük darbe vurdu. İnan Ekici “2018’in başında yılsonu için 390 bin hedefi koymuştuk. Ancak ekonomideki gelişmeler nedeniyle yılsonu beklentimizi 320 bin adede düşürdük. Gelecek yıl ise tüm işletmelerin tasarruf odaklı davranacağını, örneğin yüz araçlık parka sahip bir işletmenin 90 hatta 80 araca düşeceğini öngörmemek mümkün değil” dedi.
TİCARİDE KİRALAMA YASAĞI KALKARSA SEKTÖR CANLANIR
Eylül ayında kiralama sözleşmelerine gelen ve sektörde büyük endişe yaratan ‘TL şartı’ konusunda çalışmalarının etkili olduğunu ve hedefledikleri değişiklikleri kısmen yaptırabildiklerini belirten İnan Ekici “Sektörümüzün, yeni düzenlemeden sonra ve içinden geçtiğimiz dar boğaz nedeni ile geçmiş yıllardaki yüksek büyüme oranlarını gerçekleştirmesinin bir süre için çok zor olacağını düşünüyorum. 2009 yılından bu yana önünde engeller olan ticari araç kiralamada yasağın kalkması konusunda umutluyum, çünkü satışlar çok düştü. Hükümet ülke ekonomisi için son derece önemli olan otomotive mutlaka destek verecektir” diye konuştu. Türkiye’de kiralama işi yapan büyük yerli şirketlerin, yabancı bir markayı satın alabilecek güce sahip olduğunu da vurgulayan Ekici “Bence yerli firmalar globalleşmek istiyorsa, yabancı bir markayı alarak bunu yapabilir. Büyük otomotiv grupları da bunu yapabilir” dedi.
