Otomotiv sektöründe zorlu geçen 2021’in ardından 2022’de zamlı süreçler bizi bekliyor. 2022 ile yeni model yılı zamları hazırlanırken, markalar şimdiden fiyatları güncellemeye başladı. Kurdaki son sert düşüşünün ardından daha 4-5 gün önce yeni fiyatlar ortaya çıkarken, önümüzdeki birkaç hafta içinde en az 300 bin liraları konuşmamız hiç de uzak değil. Böylece yeni yılda yeni modeller yeni zamlarla geliyorlar.
ALİ YILDIRIM
Zorlu geçen bir 2021’in ardından, yeni sürprizler tüketicileri bekliyor. Aslında tam olarak bir sürpriz olmasa da 2022’nin gelişi 2021’den belliydi. Otomotiv sektörü de hiç kuşkusuz hem dünyada hem de Türkiye’de en zor yıllarından birini yaşadı. Tüm dünya çip kriziyle kasıp kavrulurken, sektör için Türkiye’de çipin yanında zam ve ÖTV konuşuldu. Sektörün pandemi etkisiyle 2020 yılında da daralması beklenirken, yaşanan kur krizi ve yüksek faiz tüketicileri adeta sıfır araca akın ettirdi. Rekora koşan kur sonrasında da otomobil fiyatları tam gaz artışa geçerken, tüketici elindeki TL’yi korumak için ihtiyacı olmasa bile araç almak istedi.
YENİ MATRAHA 3 AY DAYANILDI
Ağustos ayında yapılan matrah artışı sonrasında otomobil fiyatları düştü fakat, tedarik kaynaklı sorunlardan dolayı araç almak isteyenler 2-3 ay gibi sıra bekledi. Tam bu süreçte başlayan kur krizi, matrah artışında bile hiçbir anlam bırakmadı. Zaten 3 ay gibi bir süre zarfında düşen fiyatlar yerine geldi. Hatta üzerine çıktı. Yılın son çeyreğinde de fiyat artışları sürdü. Yüzde 50 ÖTV diliminde hemen hemen hiç otomobil kalmadı. Böylece ayağını yerden kesmenin bedeli 1 tek model hariç 300 bin liranın üzerine çıktı. Kurdaki zirve sonrasında 20 Aralık gecesi 6 lira gevşeyen döviz sonrasında fiyatlar anında güncellendi. Böylece 2021’in son haftasında da 4 model daha yüzde 50’lik listeye eklendi. Öte yandan gelişen olaylarla birlikte kur yeniden iştahlandı. Otomotiv sektöründe kabul edilen euro kuru bu zaman diliminde yeniden 15 liranın üzerine çıktı.
FİYAT LİSTELERİNDE YENİ YIL GÜNCELLEMESİ BAŞLADI
2022 ile birlikte de markalar yeniden fiyatlarda revizeye gitti. Elektrik, doğal gaz, köprü, otoyol, tünel ve ulaşımla birlikte sıfır araçlara da yeni yıl zammı geldi. Bugün bakıldığında birçok marka fiyatlarında güncelleme yapıyor. Kurun ve verginin düşmediği göz önüne alınırsa bu güncellemenin düşüş değil artış yönünde olacağı aşikar. 2021’in son haftasında yüzde 50 ÖTV dilimine giren modeller yeniden yüzde 80’e çıkarak 300 bin lira barajını aşacak. Listede tek kalması beklenen muhtemel model Fiat Egea ve Renault Clio olacak. Tabi bu modellere de 2022 zammının gelmesiyle birlikte yüzde 80’lik dilime çıkmaları hiç de zor değil.
‘MALİYETLERİN YANSIMASI KAÇINILMAZ’
Tedarik süreçleri, üretim ve maliyetler hakkında yorumlarda bulunan Otomotiv Sanayii Derneği Yönetim Kurulu Başkanı (OSD) Haydar Yenigün “Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de mikroçip tedarik sorununun neden olduğu fabrika duruşları ve üretim tempo düşüşleri kaçınılmaz hale geldi. 2022 yılının da benzer şekilde geçeceğini söylemek mümkün, yeni yatırım ve tesislerin de açılması ile 2023 yılında tedarikte rahatlama olacağı öngörülmekte. 2020 yılının başından beri ana metallerde yüzde 140’ın üzerinde bir artış söz konusu. İlk dokuz ayda yerli sac fiyatlarında dolar bazında yüzde 29, ithal sac fiyatlarında yüzde 117, kauçukta yüzde 38, plastikte ise yüzde 83 oranlarında artışlar var. Hammadde fiyatlarında bu artış sanayimizin maliyetlerine direkt etki ediyor. Hammadde fiyatlarındaki artışlar ve makroekonomik verilerdeki hareketlilik, haliyle maliyetlerimize direkt etki ediyor. Ticaretin olağan bir sonucu olarak da bu maliyet artışlarının zaman içinde kademeli olarak fiyatlara yansıması kaçınılmaz. Her zaman belirttiğimiz gibi hem ihracatta hem de iç pazarda biz sanayiciler öngörülebilir bir ticaret ortamı görmek isteriz. İç pazarın sürdürülebilir büyümesi ve öngörülebilirliği için dönemsel tedbirlerden ziyade stratejik bakış açısı ile uzun soluklu politikalar geliştirilmesi önem taşıyor. Uzun soluklu politikalar geliştirilmesi ile birlikte öngörülebilirliğin artmasını ve iç pazarın sürdürülebilir büyüyen bir yapıya kavuşmasını, ülkemizin yatırım çekiciliğini olumlu etkileyecek en kritik unsurlar olarak görüyoruz” dedi.
‘FAİZLER BÜYÜK ROL OYNAYACAK’
TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici “Sektörümüzün gidişatında otomotiv üretiminde yaşanan yarı iletken tedariki kaynaklı araç arzı sorunu, dünyada artan emtia, özellikle çelik fiyatlarındaki artışın araç üretim maliyetlerine yansıması ve kredi faiz oranlarının seyri büyük rol oynayacak. Ekonomik aktivitenin hızlanması ile birlikte verimlilik adına sunduğu avantajlardan ötürü operasyonel araç kiralama; hijyenik ve izole ulaşım sağlamasından ve seyahat etmeye olan özlem nedeniyle de günlük araç kiralama tercih unsuru olacaktır” yorumunu yaptı.
