Artan fiyatlar, kur etkisi ve ÖTV ile yeni bir araca ulaşmak artık hayal olurken matrah artışı şart oldu. Buna bir de finansman sorunu eklenince tüketici bırakın artık istediğini en ucuzunu bile alamaz duruma geldi. Fiyatların bu denli yukarı tırmanmasında hiç kuşkusuz demode vergi sisteminin de etkisi büyük. Temmuz 2022’de de yüzde 70’lik vergi dilime giren araç sayısı neredeyse 5 model bile değil. Önceki dilimler de yeni fiyatlar birlikte çoktan tuş oldu.
ALİ YILDIRIM
Yeni bir otomobil sahibi olmak her geçen gün daha zor hale geliyor, bu yüzden en kötü ihtimalle matrah artışı şart oldu. Artan fiyatlar, kur etkisi ve özel tüketim vergisi (ÖTV) kaynaklı yeni bir araca ulaşmak artık neredeyse hayal oldu. Buna bir de finansman sorunu eklenince tüketici bırakın artık istediğini en ucuzunu bile alamaz duruma geldi. Fiyatların bu denli yukarı tırmanmasında hiç kuşkusuz demode vergi sisteminin de etkisi büyük. Geçtiğimiz haftalarda CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıklamaları ve akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ÖTV tebliği tüketicilerde büyük indirim beklentisi oluşturdu. Fakat kuvvetli bir ihtimalle vergi indirimini daha çok bekleriz. Ama bu ay içinde matrah artışı gerçekleşebilir. Çünkü bakıldığında Türkiye’de otomobil fiyatları yüzde 45-50-60-70-80 aralıklarında vergi oranlarına göre oluşuyor. Tabi daha üst dilimler de mevcut. Uzun bir süredir yüzde 45 vergi diliminden fiyatlanan otomobil kalmadı. Hemen akabinde ise yüzde 50’lik dilim son buldu. Araya sonradan eklenen yüzde 60 ve 70’lik dilimler de son günlerini yaşıyor. Yaklaşık son 2 aydır otomobillerin fiyatları yüzde 70 vergi diliminden başlayarak etiketleniyor. Temmuz 2022’de de yüzde 70 dilime giren araç sayısı neredeyse 5 model bile değil. Bu yüzden acil bir matrah düzenlemesine şart gözüyle bakılıyor.
AĞUSTOS 2021’DE EN DÜŞÜK
LİMİT 85 BİN LİRAYA ÇIKMIŞTI
Ağustos 2021’de yapılan düzenlemeyle birlikte, yüzde 45’lik ÖTV dilimindeki matrah limiti 85 bin TL’den 92 bin TL’ye, yüzde 50’lik ÖTV dilimindeki matrah limiti ise 130 bin TL’den 150 bin TL’ye yükseltilmişti. O düzenleme sürecinde yüzde 60 ve 70’lik dilimler yoktu. Yüksek kur otomotiv sektörünün belinde hala bir kambur olarak duruyor. Bu yüzden geçen yıl yapılan güncellemeyle birlikte bazı sıfır otomobillerin fiyatları sadece nefes aldı. Fiyatlar hemen hemen 6 ayda aynı seviyeye geldi. Sonrasında araya eklenen baremlerin de etkisi bugün itibariyle bitti sayılır. Bugün dönülüp geriye bakıldığında da sadece fiyat tarafında daha kötü günlerin geldiği de aşikar.
100 ARACIN 85’İ YÜZDE 80’LİK
ORANDAN SATILDI
Otomobilde ÖTV sistemi gün geçtikçe geçerliliğini yitiriyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam satışları, Ocak-Temmuz 2022’de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 azalarak 410 bin 110 adet oldu. Söz konusu dönemde otomobil satışları yüzde 7,9 azalarak 319 bin 313 ve hafif ticari araç satışları yüzde 5,3 düşüşle 90 bin 797 adet oldu. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, temmuzda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,1 artarak 52 bin 206 adede yükseldi. Tabloya bakıldığında satışların artık ağırlıklı bir kısmı yüzde 80 ÖTV diliminde yer alan araçlardan. Pazarın yüzde 85,4’ü yüzde 80’lik vergi diliminden gelirken, sadece pazarın yüzde 6,8’ini de yüzde 70 dilimdeki araçlar oluşturdu.
ZAMANINDA DÜZENLEME
PAZARI 1 MİLYONA YAKLAŞTIRIR
Araç bulunurluğunun gerçekleşmesi durumunda pazarın 1 milyon adetlere çıkabileceğini söyleyen sektör temsilcileri de acil bir şekilde matrah artışı bekliyor. ÖTV baremlerindeki değişimin zamanında değişmesi gerektiği vurgulanırken, geçen yılın ancak bu şekilde yakalanacağı tahmin ediliyor. Öte yandan sektörde bulunurluk sorunu da devam ediyor. Pandemiyle birlikte tanıştığımız çip sorunu yeni bir otomobili bulmayı oldukça güç duruma getirdi. Bu süreçte liranın kaybetmesiyle beraber, fiyatlarda sert artış olunca sıfır otomobil bile yatırım aracına döndü.
