Sıfır araca ulaşmak artık hayalden öteye geçemeyince tüketici elindekiyle ayağını yerden kesmek istedi. Bu yüzden ikinci el araçlara talep tedarik sorunlarının da etkisiyle sert yükseldi. TÜİK de bu gerçeği ortaya koyarken, 2022’de bir önceki yıla göre, en çok 21 yaş ve üstü araçların devrinin yapıldığı verilere yansıdı. Neredeyse 0-5 yaş araçlarla aynı adette el değiştiren 21 yaş ve üstü modeller 2021’e göre yüzde 21 arttı.
ALİ YILDIRIM
Yeni bir araç sahibi olmak isteyenler için sıfır araca ulaşmak hayal oldu. Artan kur baskısı ve bununla birlikte gelen demode vergi sistemi sıfır araçların fiyatını daha da ulaşılamaz hale getirdi. Bugün en ucuz sıfır otomobilin fiyatı neredeyse yarım milyon liraya yaklaşmışken, talep gittikçe daha eski modellere kayıyor. Aynı zamanda tedarik problemlerinin hala sona ermemesi sıfıra ulaşımı güçleştirince beklemek istemeyen tüketici tercihini ikinci elden yana yapıyor. Bunun en büyük nedenleri arasında TL’nin hızla değer kaybetmesi de yatıyor. Araçlar artık gittikçe tam bir yatırım modeli haline dönerken, arsa ve konut gibi taşınmazlara ulaşamayanlar tercihlerini 4 tekerden yana kullanıyor. Eldeki imkanlar talebi ikinci ele kaydırdıkça araçların yaşları da artmaya başladı.
| DEVRİ YAPILAN ARAÇLARIN YAŞ GRUBUNA GÖRE DAĞILIMI | ||||
| Yaş grubu | Yıl | Toplam | Pazar içindeki payı (%) | 2021-2022 fark (%) |
| Toplam | 2021 | 8 815 613 | 100 | |
| 2022 | 9 563 925 | 100 | 8,49 | |
| 0-5 | 2021 | 2 316 809 | 26,3 | |
| 2022 | 2 376 923 | 24,9 | 2,59 | |
| 6-10 | 2021 | 2 330 911 | 26,4 | |
| 2022 | 2 329 547 | 24,4 | -0,06 | |
| 11-15 | 2021 | 1 282 207 | 14,5 | |
| 2022 | 1 401 766 | 14,7 | 9,32 | |
| 16-20 | 2021 | 928 546 | 10,5 | |
| 2022 | 1 087 665 | 11,4 | 17,14 | |
| 21+ | 2021 | 1 957 140 | 22,2 | |
| 2022 | 2 368 024 | 24,8 | 20,99 | |
| Ortalama Yaş | 2021 | 12,6 | ||
| 2022 | 13,2 | 4,94 | ||
| ***TÜİK ARALIK 2022 VERİLERİ | ||||
EN ÇOK SATIŞ DEVRİ ÜST VE ALT SINIRDA OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2022’de araç parkının yaşı 0,3 artarak 14,8’e ulaştı. TÜİK verilerine baktığımızda el değiştiren taşıtların yaş ortalamaları da dikkat çekti. 2022 yılında devri yapılan 9 milyon 563 bin 925 aracın ortalama yaşı 13,2 olarak TÜİK kayıtlarına geçti. Geçen yıl ise bu oran 8 milyon 815 bin 613 adetle 12,6 yaş seviyesindeydi. 0-5 yaş araçların devri 2021’e göre yüzde 2,6 oranında arttı. 6-10 yaş aralığında hemen hemen değişim görülmezken, oran yaş büyüdükçe arttı. 11-15 yaş aralığında el değiştiren araçların oranı yüzde 9,3’e kadar çıktı. 16-20 yaş aralığının devri yüzde 17,1 oranında artış kaydederken, asıl tehlike 21 yaş ve üstünde kendini gösterdi. 2021 yılında 1 milyon 957 bin 140 otomobilin devri yapılırken, 2022’de devri yapılan 21 yaş ve üstü araçların sayısı 2 milyon 368 bin 24 adede ulaşarak yüzde 21’e ulaşmış oldu. Böylece geçen yıl hemen hemen 0-5 yaş araç kadar 21 yaş ve üstü araçların devri yapıldı.
EN ÇOK YAŞLI OTOMOBİLLER EL DEĞİŞTİRDİ
Geçen yıl en çok otomobilde devir işlemi yapıldı. TÜİK verilerine göre, 0-5 yaş otomobillerin devir işlemleri 2021’e göre, yüzde 6 düştü. 6-10 yaş arasında da yüzde 1’lik bir gerileme kaydedildi. 11-15 yaş aralığında yüzde 11’lik bir artış görülürken, asıl bomba 21 yaş ve üzerinde patladı. 16-20 yaş aralığının önceki yıla göre yüzde 8 artmasına rağmen 21 yaş ve üstü otomobillerin devri yüzde 23’ü aştı. Geçen yıl 1 milyon 907 bin 289 adetle en çok 21 yaş ve üstü otomobiller el değiştirdi.
ORTALAMA YAŞ 14,8’E ULAŞTI
Yıllar ilerledikçe araçların yaşı da büyümeye devam etti. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 2021 yılı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 25 milyon 249 bin 119 adet motorlu kara taşıtı için ortalama yaş 14,5 olarak hesaplandı. Ortalama yaş otomobillerde 13,6, minibüslerde 15,0, otobüslerde 14,8, kamyonetlerde 12,8, kamyonlarda 17,6, motosikletlerde 13,7, özel amaçlı taşıtlarda 13,6 ve traktörlerde 24,3 oldu. 2022’de ise araç parkının yaşı 0,3 arttı. Trafiğe kayıtlı taşıtların ortalama yaşı 14,8’e ulaştı. Türkiye’de 2022 yılı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 26 milyon 482 bin 847 adet motorlu kara taşıtı için ortalama yaş 14,8 olarak hesaplandı. Ortalama yaş otomobillerde 14,0, minibüslerde 15,5, otobüslerde 15,4, kamyonetlerde 13,3, kamyonlarda 17,8, motosikletlerde 13,3, özel amaçlı taşıtlarda 14,3 ve traktörlerde 24,4 olarak kayıtlara geçti.
