İkinci elde ‘matrak’ tablo

Otomobilde artan matrahla birlikte, sıfır araç fiyatları neredeyse 60 bin lira düştü. Yaşanan çip krizinden dolayı araç tedariği oldukça yavaş ilerlerken öte yandan spotçular tüketiciden önce bayide araç bırakmıyor. Tüketicinin bulamadığı sıfır aracı 5-10 bin lira farkla hemen teslim pazarlamasıyla sunan bazı işletmeler matrah artışıyla ters köşe oldu. Böylece ikinci elde 10 bin lira farkla satılan bazı modeller matrahtan sonra neredeyse 60 bin lira daha pahalı kaldı.

ALİ YILDIRIM

Türkiye’de yüksek kurla birçok alanda maliyetler artarken bundan hiç kuşkusuz direkt olarak otomotiv ve sıfır araç fiyatları etkileniyor. İthal ağırlıklı olan sektörde yeni bir otomobil sahibi olmak için A sınıfına bile artık 3 haneli fiyatlar ödemek gerekiyor. Kurdaki sert dalgalanma demode vergi sistemiyle bir araya gelince otomobil uçup gidiyor. Uzun bir süredir sektörün çağrı yaptığı ve bizim de defalarca kaleme getirdiğimiz vergi sisteminin değişmesi konusunda henüz tam bir adım atılmasa da en azından matrah artışı yapıldı. Böylece vergi dilimi kaynaklı düşüşler gerçekleşince fiyatlar 5 bin ila 57 bin lira arasında geriledi. Şimdilik A düşünen B’ye B düşünen de C’ye bakmaya başladı.

ÜST SEGMENTLER HÂLÂ HAYAL

Bir üst segmentler ise sıfır araç fiyatları özelinde hala hayal. Bugün bakıldığında en ucuz otomobilin fiyatı ÖTV’deki matrah değişimiyle 159 bin liralardan 154 bin lira seviyesine kadar geriledi. Özellikle yerli modellerin ağırlıkta olduğu sistemde yüzde 50 bareme geri inen modellerde büyük fiyat avantajı oldu. Fakat çip krizi kaynaklı bugün fiyat düşüşü bulunan birçok modelin tedariği sağlanamıyor. Bu yüzden tüketicinin bazı durumlarda sıfır denilen ikinci ellere bile baktığı oluyor. Burada da düzenlemeden sonra fiyatlar tüketiciyi şok ediyor.

OTOMOBİL BAYİDE YOK İKİNCİ ELDE VAR

Yeni bir otomobilin daha lansmanı yapılmadan ikinci el araç satış sitelerinde ilanı açılıyor. Bayilerin bile bazen fiyat bilmediği araçlarda tüketici bazı galeri veya araç sahipleriyle pazarlık yapabiliyor. Matrahlardaki artış sonrasında sıfır aracın stoğunu yapan bazı galeriler liste fiyatlarının oldukça üstünde kaldı. Matrah güncellemesiyle birlikte bayinin 154 bin 600 liraya sattığı Fiat Egea’nın Easy benzinli manuel versiyonu ikinci elde sıfır olarak 175 bin 500 liralık etiket taşıyor. İkinci elde spot yapan fırsatçılar kimi modelde 25 bin lira kimi modelde ise 60 bin liralık etiketle bayiden yüksek kaldı. Fiyatı 265 bin liraya satılan Honda Civic Eco Elegance bile ikinci el satış sitelerinde 340 bin lira seviyelerinden alıcı bekliyor. Böylece ortaya ilginç bir tablo çıkınca, ikinci eller pahalı kaldı.

‘İNDİRİM VAR AMA ARAÇ YOK’

İkinci el araç pazarı hakkında yorumlarda bulunan Otomerkezi CEO’su Muhammed Ali Karakaş “Bayilerin ÖTV sonrası ortaya çıkan indirimleri hayata geçirmesi bir süreç; fiyat listelerini çıkaracaklar, ellerinde olan otomobilleri değerlendirecekler. Örneğin indirime tabii olan birçok yerli model bayilerde yok; dikkat edilmesi gereken husus bu modellerin bayilerde satışa hazır şekilde olup olmadığı. Spot araç ticareti yapanlar elbette yeni kararla birlikte sıkıntılı bir duruma düşmüş oldu. Ki spotçuluğu hiçbir zaman tavsiye etmedik ve yanında olmadık, aksine her zaman karşısında durmaya devam ediyoruz. Edindiğimiz bilgilere ve gözlemlerimize göre tüketiciler yerli üreticilerin bayilerine hücum etmiş durumda. Araç tedarik durumu ile birlikte satışlar önümüzdeki haftalarda şekillenecektir. İkinci el otomobil pazarında ise 2020-2021 modellerde yüzde 10-12 gibi bir düşüş göreceğimizi tahmin ediyoruz” dedi.

TEDARİK ÇEMBERİNDE MATRAH ARTIŞI

Değişen teknolojiye daha çok entegre olmaya başlayan otomobiller artık, çip tedariklerinden bile etkilenir oldu. Yaşanan çip krizinden sonra birçok fabrika tedarik sürelerini değişti. İç pazarlar için artık istenilen adetleri alamayan birçok distribütör tedarik kaynaklı yok satıyor. Özellikle artan taleple birlikte yok satan bayilerin birçoğunda istenilen versiyonlar bile bulunamıyor. Otomatik talebinin de arttığı görülürken, Türkiye’de üretilen modellerde bile en yakın Eylül 2021 işaret ediliyor. Yapılan matrah artışının bir yandan pazara yarayacağı düşünülürken, aslında en büyük etkiyi enflasyona yapacak. Politika faizinin düşürülmesi eylül için alan açılmaya çalışılırken, enflasyonun hazırlanması bekleniyor. Ayrıca araç tedariğindeki sorunlarla birlikte tüketici istese de otomobile ulaşamayacak. Talep kendi kendine yok olacağından matrah artışı da cari açığa çok yük olmayacak. Fakat, kurdaki ufak hareketlerin bile matrahları kısa sürede eski haline getireceği tartışmalar arasında.

MATRAHTAN SONRA İKİNCİ EL ARAÇ FİYATLARI ŞÖYLE;