Virüs etkisiyle otomotiv sektöründe de krizler başladı. Türkiye’de de üretim tesisleri kepenk kapatırken, ihracat ve ithalat tarafında da sorunlar baş gösterdi. Üretimin yüzde 80’ini Avrupa’ya ihraç eden Türkiye’nin siparişleri iptal olurken, tedarik sorunları da yaşanıyor. Avrupa’da etkisi büyüyen virüs kriziyle tedarik zinciri büyük bir yara almış oldu. Limanlarda yaşan sorun nedeniyle ithal araçlar da bile sıkıntılar doğabilir.
ALİ YILDIRIM
Dünyanın en büyük salgını olarak kabul edilen koronavirüs karşısında Türk otomotiv sanayi, direksiyonu kırmadı. Dünyanın en büyük tedarikçilerinden biri olan Çin ile başlayan salgın hem parça temini hem de sağlık olarak Avrupayı etkiledi. Çin her ne kadar durumu şimdilik atlatsa da Avrupa salgından dolayı üretim yapamıyor. Ve birçok fabrikanın kapısına da kilit vurulmuş durumda. İhracatçı ve ithalatçı ülkelerde de sorunlar var. Birçok ülkede halk can derdine düştü. Bu yüzden yeni araç satışları da dibin dibini gördü. Böylece ihracatçı ülkelerden yeni araç talebi bir süreliğine bitti. Fabrikaların kapatılmasından dolayı da üretimde ara malı ihtiyacını doğurdu. Ara malı ithalatçıları veya parça temini eden ülkelerden geliş gidişler askıya alındı.
PARÇA TEDARİĞİNDE SORUNLAR BAŞLADI
Türkiye’de de öncelik sağlık ama bu nedenlerden dolayı üretim durdu. Parça sorunları ve lojistik sebeplerden ötürü üretimler ardı ardına dururken, ortalama 2 haftalık aranın etkisi ise dünyada 1.4 milyon adet oldu. Türkiye’de de Toyota, Honda, Mercedes-Benz Türk, Ford Otosan üretimine ara verdi. Öncelik virüs etkisinden kurtulmak fakat üretime devam edecek olan fabrikaların ne kadar süre daha parça temin edebileceği merak konusu. Koronavirüs Türk otomotiv sanayi etkilendi.
AVRUPA KAYNAKLI OLUMSUZLUKLAR VAR
Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün “Ülkemizde de otomotiv sanayi üzerindeki olumsuz etkilerini göstermeye başladı. Hızla yayılan salgının merkez üssü son günlerde Avrupa haline dönüştü. Sanayimizin en önemli ticaret ortağının AB ülkeleri olması sebebiyle Türk otomotiv sanayisinin üretimi ve ihracatı üzerinde olumsuz etkiler göstermesi maalesef kaçınılmaz hale geldi. Bu küresel salgının başından itibaren tedarik zinciri kaynaklı oluşabilecek kesintileri çok yakından takip eden ana sanayimiz, kuvvetli tedarik sanayimiz ile yakın işbirliği içinde süreci başarı ile yönetip bu durumun negatif etkilerine daha geç maruz kalmayı başardı” dedi.
HAYDAR YENİGÜN TÜRKİYE İÇİN 3 ÖNEMLİ ETKENİ SIRALADI
İhracatının yüzde 80’den fazlasının AB ülkelerine gerçekleştirildiğini belirten Haydar Yenigün, Türkiye otomotiv sanayisinin 3 ana önemli sebepten ötürü üretimde ciddi aksaklık ve kayıplar yaşamaya başladığına değindi. Yenigün 3 sebebi şöyle sıraladı:
- SİPARİŞ İPTALLERİ GELMEYE BAŞLADI: AB pazarlarındaki ani düşüş nedeniyle, bazı ülkelerden ekonomik gerekçelerle sipariş iptallerinin gelmeye başlaması.
- İTHAL ARAÇTA LOJİSTİK SORUNU: Sınır geçişleri ve limanlarda yaşanan kesinti ve yavaşlamalar sebebiyle lojistik süreçlerinin sürdürülmesine ilişkin problemler.
- AVRUPA TEDARİĞİNDE KISINTI: Avrupa’da birçok fabrikanın üretimini durdurması ile birlikte özellikle Avrupa’dan temin edilen komponentlerin tedariğinde yaşanan zorluklar.
DURGUNLAŞMA GÖZLEMLİYORUZ
Haydar Yenigün konuşmasına şunları da ekledi: “Yılın ilk 2 ayına olumlu bir başlangıç yapan iç pazarımızda da ihracat ivmemizi sekteye uğratan bu küresel salgının etkilerini görmeye başlamaktayız. Salgının ilk etkilerinin ülkemizde görülmeye başlanmasıyla birlikte durağanlaşma gözlemlenmeye başladı.” Koronavirüs Türk otomotiv sanayi etkileri neler?
AVRUPA ETKİSİ 1.4 MİLYON ADET
Uluslararası finans kuruluşu IHS Markit, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle Avrupa, Kuzey Amerika ve Latin Amerika’da otomobil fabrikalarının kapanmasıyla araç üretiminin 1.4 milyon adet azalabileceğini öngördü. Avrupa’daki üretim merkezlerinin kapatılmasının araç üretiminde 880 bin adedin üzerinde düşüşe neden olacağının kaydedildiği açıklamada, bölgede araç üretiminde en yüksek düşüşün 256 bin adetle Almanya’da olacağı, bu ülkeyi 140 bin adetle İspanya ve 100 bin adetle Fransa’nın takip edeceği ifade edildi. Açıklamada, Kuzey Amerika’da da benzer bir tablonun yaşandığına işaret edilerek, burada da 336 bini ABD’de olmak üzere araç üretimin toplam 478 bin adet azalmasının beklendiği belirtildi. Güney Amerika’daki üretim verilerinin de değerlendirildiği açıklamada, söz konusu kıtadaki araç üretiminin 80 bin adet azalacağı tahmin edildi.
‘ÜRETİM YAVAŞLADI’
TAYSAD Başkanı Alper Kanca ise sosyal medya hesabı üzerinden ara verilen üretimle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “On binlerce otomotiv çalışanı birkaç hafta sürecek bir mecburi izin/tatil/karantina dönemine giriyor. Yüzlerce TAYSAD üyesi şirket müşterileri olan yerli-yabancı ana sanayi firmalarını takip ederek, üretimlerini ciddi şekilde yavaşlatıyorlar veya durduruyorlar. Umuyoruz, iş arkadaşlarımız bu 1-3 haftalık süreyi evlerinde ve maksimum sosyal mesafe ile geçirirler. Bu kadar fabrikanın kapanmasının; toplum sağlığı açısından böyle bir faydası mutlaka gerçekleşmeli. Amaç bu. Yoksa çok yazık olur.”
TÜRKİYE’DE KAPANAN OTOMOTİV FABRİKALARI
Virüs ile birlikte dünya çapında üretime ara veren otomotiv devleri Türkiye’de de bir bir kepenk indiriyor. Geçici süre alınan önlemler karşısında, Ford Otosan’dan sonra Toyota Türkiye’de üretime ara verdi.
- FORD OTOSAN: Ford Otosan yurtdışındaki üretim tesislerinde oluşan kesintiler nedeniyle üretim takviminde değişiklik ihtiyacı doğduğunu aktardı. Bu kapsamda 30 Mart-4 Nisan tarihleri arasında Kocaeli Gölcük fabrikasında üretime ara vereceğini duyurdu.
- TOYOTA TÜRKİYE: Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, çalışanlarının sağlığını güvence altına almak için 21 Mart-5 Nisan tarihleri arasında 2 hafta süreyle üretime ara verdi.
- HONDA TÜRKİYE: Honda Türkiye de çalışanlarına ve tedarikçilerine, salgınının etkisiyle Kocaeli Şekerpınar’daki üretim operasyonlarının geçici olarak askıya alınacağını bildirdi. Honda fabrikasındaki üretim 23 Mart 2020’den itibaren askıya alınacak. Bu karar, tedarik zincirlerinde yaşanan zorlukların sonucunda alınmıştır.
- MERCEDES-BENZ TÜRK: Mercedes-Benz Türk, çalışanların ve toplumumun sağlığına yönelik tedbirler aldı. Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda 23 Mart-5 Nisan ve Aksaray Kamyon Fabrikası’nda 28 Mart-10 Nisan 2020 tarihleri arasında üretim durdu.
- TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI: Üretim hatlarında, Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiyeleri doğrultusunda çalışan sağlığı açısından riskleri minimize etmek amacıyla 1.5 metre sosyal mesafe kuralını uygulamaya başladı. Üretim hızını durdurduklarını bildiren TOFAŞ, sosyal mesafe uygulamasını üretim hatlarının yanında, personel servisleri ve tüm ortak alanlarda devreye aldıklarını vurguladı. Tesis aynı zamanda, iş durumu müsait olan çalışanları için evden çalışma imkânı da tanıdı.
