Otomotivde yüzde 80’e yumuşak geçiş

Otomobilde matrah artışı sonrasında hangi araba ne kadar oldu? Otomotiv sektöründe beklenen matrah değişimi gerçekleşti. Yeni düzenlemeye göre, fiyat artışlarıyla birlikte yüzde 50 vergi diliminden yüzde 80’e geçişler yumuşatıldı. Yaşanan fiyat artışlarıyla değişen vergi dilimleri sonrasında fiyatlar artık 100 bin lira değil 20 bin lira artacak. Yeni düzenlemeyle yüzde 60 ve yüzde 70’lik baremler sektöre dahil oldu. Sektör temsilcileri bunun da çok uzun sürmeyeceğini anlattı.

ALİ YILDIRIM

Otomobilde matrah artışı sonrasında hangi araba ne kadar oldu? Türkiye’de otomotiv pazarı 2021 yılında zorlu bir süreç geçirdi. Yaşanan döviz krizlerinin ardından fiyatları vergi de çarpınca yeni bir otomobil almak orta sınıf için bile hayal oldu. Yaşanan vergisel artışlarla birlikte yüzde 50’de kalan otomobil sayısı 1 elin parmağını geçmedi. Böylece fiyatların neredeyse 300 bin liradan başlaması bile an meselesi haline gelmişti. Bunun yanında bir de çip krizi yaşanınca satışlar hız kesti. 2020 yılında pazar pandemi nedeniyle yaşanan sert kısıtlamalar karşısında oldukça zora düşmüştü. 2021’de de bu kısıtlamaların yumuşamasına rağmen neredeyse yüzde 5 daralma kaçınılmaz oldu. Sektör temsilcileri yaşanan bu krizle birlikte matrah artışının gerekliliğini her defasında vurgularken, beklenen an geldi.

YENİ VERGİ DİLİMLERİ HAYIRLI OLSUN

Resmi gazetede yayınlanan karara göre, yüzde 50 vergi diliminden yüzde 80’e geçişler yumuşatıldı. Yeni düzenlemeyle artık yüzde 60 ve yüzde 70 yeni vergi sistemi oluşturdu. ÖTV Matrahı, 120 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 45, 120 bin-150 bin lira arası için yüzde 50, 150 bin ila 175 bin lira arası için yüzde 60, 175 bin ila 200 bin lira arası için yüzde 70 diğerleri için ide yüzde 80 olarak gerçekleşti. Ayrıca bazı hibrit araçların da ÖTV matrahı artırıldı. Matrah artışı sonrası bazı modellerde yüzde 3 ila yüzde 16 arasında fiyat değişimi olacağı belirtiliyor.

HANGİ OTOMOBİL NE KADAR OLDU?

ARALIK ORTASINDA TEK MODEL KALMIŞTI

Ağustos 2021’de yapılan matrah artışı sonrasında otomobil fiyatları düştü fakat tedarik kaynaklı sorunlardan dolayı araç almak isteyenler 2-3 ay gibi sıra bekledi. Tam bu süreçte başlayan kur krizi, matrah artışında bile hiçbir anlam bırakmadı. Zaten 3 ay gibi bir süre zarfında düşen fiyatlar yerine geldi. Hatta üzerine çıktı. Yılın son çeyreğinde de fiyat artışları sürdü. Yüzde 50 ÖTV diliminde hemen hemen hiç otomobil kalmadı. Böylece ayağını yerden kesmenin bedeli 1 tek model hariç 300 bin liranın üzerine çıktı. Kurdaki zirve sonrasında 20 Aralık gecesi 6 lira gevşeyen döviz sonrasında fiyatlar anında güncellendi. Böylece 2021’in son haftasında da 4 model daha yüzde 50’lik listeye eklendi.

‘SERT GEÇİŞLERE SET OLDU’

Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel, yeni uygulamayla ÖTV matrahında ara baremlerin konulmuş olmasının, sert fiyat geçişlerinin bir nebze de olsa önüne geçtiğini belirterek “Özellikle yerli ürettiğimiz i20 ve BAYON gibi modellerimizde yüzde 80’lik vergi dilimine giren bazı donanımlar şu an yüzde 60 ve 70’lik dilimde yer alıyor. Bu değişiklik sonrası bu modellerimizin fiyatlarında yüzde 6 ile yüzde 11 arasında düşüş oldu. Ancak yeni uygulamayla birlikte fiyat aralıklarında da bir düzenleme yapılmış olsa daha iyi olurdu. Çünkü araç fiyatları ağırlıkla kura endeksli olduğu için kurlarda yaşanacak olası yukarı yönlü değişim, birçok modelin fiyatının tekrardan bir üst dilime girmesini beraberinde getirecektir. Bu da fiyatlara yansıyacaktır” dedi.

‘70 BİN LİRA DEĞİL 20 BİN LİRA ARTACAK’

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Mersin, ÖTV matrah düzenlemesini olumlu karşıladıklarını belirterek “B segmenti ve kısmen C segmentinde, yüzde 3 ile yüzde 11 arasında bir fiyat indirimi yansıyor. Yerli üretim olan otomobilleri daha çok etkiliyor” dedi. Mersin, 1600 cc’yi geçmeyen binek otomobiller için uygulanmakta olan ÖTV tarifesinde yeni matrah grupları açılmasının da önemli olduğuna dikkati çekti. Mersin “Çünkü daha önce bir araç yüzde 50’den yüzde 80’e çıktığında bir aracı 70 bin lira etkiliyordu. Şimdi artık 15-20 bin lira arasında etkileyecek” diye konuştu.

‘BAREMLERLE UĞRAŞMAK YERİNE YENİ BİR SİSTEM ŞART’

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, ÖTV matrah düzenlemesine yönelik şu açıklamayı yaptı: “Bu baremlerle uğraşmak yerine, otomotivin önünü açacak, yeni bir düzenleme ile memlekete çok daha fazla katkı sağlayabiliriz. Şu anda, üretimdeki aksamalar ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle araç satışlarında düşüş yaşanıyor. Dolayısıyla devletin vergi gelirleri de düşüyor. Sistemin önünü açmak lazım. Dün gece yapılan değişiklik, mecburiyet nedeniyle yapılmış kısa vadeli bir çözüm. Araç fiyatlarını yüzde 5 ila yüzde 10 arasında azaltacak gibi gözüküyor. Ancak varolan sistem daha da komplike olmuş. Türkiye hem otomotiv sektörünün önüne açacak hem de memlekete gelir sağlayacak bir sisteme geçilmesi gerekiyor.”

‘EN AZ YÜZDE 60 ARTMALIYDI’

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Genel Koordinatörü Hayri Erce, matrah düzenlemesinin olumlu ve olumsuz tarafları olduğunu, satışlara ise sınırlı etki yapacağını belirterek “Bu matrah güncellemesinin ocak ayında yapılması, ekonomik öngörülebilirliğin yanı sıra sektörel öngörülebilirliği sağlamak açısından pozitif. Bunu ocakta yaptığınızda sektörler önünü daha rahat görüyor. Diğer yandan yüzde 50 ila yüzde 80 ÖTV baremi arasına iki ara barem konulması da olumlu bir gelişme. Çünkü ÖTV baremi yüzde 50’den yüzde 80’e sıçradığı zaman fiyat aralarında araç olmuyordu. Belli fiyatlarda otomobil bulabiliyorduk. Onun dışında bulamıyorduk. 2022 model fiyatları zamlı geliyor. Üzerine bu fiyatları koyduğun zaman en az yüzde 60 artırılmalıydı ÖTV matrahları” diye konuştu.

‘MATRAH GÜNCELLEMESİ BEKLENTİMİZ SÜRÜYOR’

Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış CEO’su Ali Haydar Bozkurt “Bunu ‘matrah güncellemesi’ olarak ifade etmek yerine ‘matrah dilimlerinin değiştirilmesi’ olarak ifade etmeyi daha doğru buluyorum. Kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik dilime girmesi; her bir dilime denk gelen matrah tutarlarının da güncellenip arttırılmasıyla, özellikle yerli üretim modellerinin yüzde 50’lik dilime girmesi beklentisi vardı. Şu andaki uygulamada bu durum söz konusu olmadı. Sadece birkaç modelde bir miktar fiyat düşüşü gerçekleşti. İlgili kurumlar tarafından ÖTV’de bir düşüş planlanmadığı altı çizilerek belirtilmişti. Bundan sonraki adım olarak, matrah tutarlarının güncellenmesi ile ilgili beklentimiz halen devam etmektedir. Şu anda neredeyse tüm modeller ağırlıklı olarak en yüksek dilim olan yüzde 80’lik dilimde bulunmayı sürdürmektedir.”

‘YÜKSEK KUR VE ENFLASYON KARŞISINDA ÖMRÜ UZUN DEĞİL’

EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, yeni düzenlemeyi şöyle değerlendirdi: “ÖTV matrahları yüzde 25,9 – yüzde 34,1 arası güncellenirken, fiyatlara yansıması yüzde 3,33-yüzde 16,67 arasında değişiyor. Bu güncellemenin yüksek enflasyon ve kur karşısında erimesinin uzun sürmeyeceği aşikar. Yine eksik, yine yarım bir düzenleme oldu. ÖTV uygulamasına getirilen iki yeni dilim dışında bu matrah düzenlemesi ilk çeyreği atlatamaz. Bu oranlar vergi tahsilatını arttırmak, kısa vadeli enflasyon rakamını küçük göstermek dışında uzun ömürlü olmayacak. Matrah dönemsel olarak mutlaka güncellenmeli.”

‘265 BİN LİRANIN ALTINA DEĞİŞİK YOK’

Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın “265 bin TL’nin altındaki otomobillerde bu yeni ÖTV matrah güncellemesiyle bir değişiklik olmayacak. Hangilerinde değişiklik olacak? 425 bin TL’nin altındaki otomobillerde. Nasıl bir değişiklik olacak? Yüzde 5 ile 10 arasındaki oranlarda bir geri gelme gerçekleşecek bu araç dilimlerinde. Şurada unutulmaması gereken bir nokta var. 425 bin TL’nin altında çok fazla araç yok. Bu kime yarar? Yerli üretim araçlara yarar. Dolayısıyla yerli üretim araçların daha fazla bu indirimden yararlanacağını düşünüyorum. İkinci ele yansıması bu ÖTV matrah güncellemesindeki ara dilimlerin güncellenmesi gelmesiyle birlikte çok fazla bir değişiklik olmaz. İkinci elde zaten şu an satıcıların araç fiyatlarını geri çekmeye başlamasından kaynaklı hafif bir fiyatlarda geri gelme var. Bu ÖTV matrah güncellenmesiyle birlikte yaklaşık 1 ay sonra ikinci elde gene buna bağlı hafif geri gelmeler görebiliriz” açıklamasını yaptı.

Araba matrah fiyatları, Hangi araç ne kadar ucuzladı, ÖTV indirimi