‘0’ bulamayan ‘farkını’ ödeyip ikinci elini aldı
Sıfır araçta tedarik sorunu ikinci elin sırtını kaşıdı. Faiz indirimiyle birlikte artan talep 2020’nin ilk iki ayında da yok sattırdı. Sıfır araç bulamayan ve beklemek istemeyen müşteri ise ikinci el modellere yöneldi. Fakat burada da fiyatlar hiç eskisi gibi değil. Modeline göre ortalama 200 bin liraya satılan bir otomobilin ikinci eldeki fiyatı 220 bin hatta 230 bin liralara kadar çıkabiliyor.
Son bir yılda Türkiye’de otomobil pazarı fiyat etiketiyle hızlı bir dönüşümün içine girdi. Sıfır araçlara ulaşmanın güçlüğü ikinci el araç satışlarını adeta patlattı. 2019’un son çeyreğiyle birlikte düşen faiz oranları sıfır satışlarını arttırdı fakat, pazar daralmadan yine de kaçamadı. 2020 yılıyla birlikte kur farkı, yeni model zamları ve biten bazı desteklerle birlikte tüketicinin rotası yeniden ikinci el oldu. Fakat ikinci ellerde de fiyatlar sıfıra oranla bir hayli hızlı yükseldi. İkinci el araç ticareti yapan birçok firma hızlı sirkülasyondan memnun ama fiyatların artmasından en az tüketiciler kadar şikayetçi. Birçok firma sahibi sattıkları araçların yerine yenisini koymadıklarını söylüyor. Eskiden ikinci el araçlarda fiyat artışlarının 6 ayda anca yüzde 4 seviyesinde olduğunu anlatan galeri sahipleri bunun şimdilerde haftada hatta bazen günde yüzde 4’lük artışlara şahit olduklarını dile getiriyor.
SIFIR FİYATINA İKİNCİ EL ARAÇ SATILIYOR
Öte yandan başka bir sorun ise sıfır fiyatına satılan ikinci el modeller. Kredi indirimlerinin etkisiyle bayide araç bulamayan bazı tüketiciler, en az 3 aya kadar uzayan tedarik sürelerini beklemek istemiyor. Böyle olunca galerilerin sıfır kilometre aldıkları araçlar, showroomlarda sıfırından daha pahalıya satılıyor. 200 bin liralık fiyat etiketi bulunan bir aracın, ikinci elde 300-400 kilometrelerde hatta 3-5 bin km’ye kadar 210-220 bin lira bandına kadar çıkabiliyor. sıfır fiyatına ikinci el
SIFIRI 413 BİN İKİNCİ ELİ 455 BİN LİRA
Cardata’nın yaptığı analize göre, bazı modellerin fiyat farkları gözler önüne seriliyor. 2020’de BMW 320i’nin en dolu paketi olarak kabul edilen modeli bayide 413 bin 700 liralık fiyat etiketine sahip. Fakat aynı model otomobilin 2019 modeli ikinci el araç satış sitelerinde 455 bin liralık etiketiyle dikkat çekiyor. Yine dizel otomatik sıfır bir Kia Sportage’i yetkili bayiden donanım seviyesine göre, 213 bin liraya kadar satın almak mümkün. Fakat ikinci ele baktığımızda aynı versiyona sahip aracın 2019 fiyatı, yaklaşık 233 bin lira. Türkiye’de üretilen Fiat Egea ve Honda Civic’te bile aynı tablo var. 1.3 litrelik dizel Egea sedan bayide 121 bin lira seviyesinde. Fakat ikinci elde aynı aracın fiyatı 125 bin liraları aşıyor. Honda Civic sedanın da 186 bin liralık etiketi, ikinci elde 191 bin liranın üzerinde. 298 bin liraya satılan Peugeot 3008 ise sahibinden 305 bin liralık fiyatıyla dikkat çekiyor.
MODEL 2018 FİYAT 2019
Dikkat çeken bir başka konu ise 2018 modellerin bile sıfır fiyatın üzerine çıktığı. 2018 model aracın yine Cardata verilerine göre, ikinci elde etiketin üzerine çıkıyor. Mercedes-Benz’in C200 4Matic AMG’nin sıfır fiyatı 425 bin lira seviyesinde. Fakat aynı marka model ve donanıma sahip aracın 2018 modelini 450 bin liraya bile satan var. Volkswagen Polo’nun 1.0 litrelik benzinli motoru 138 bin liralık satış etiketi taşıyor. Fakat aynı aracın 2018 modeli ikinci elde 140 bin TL’nin üzerine bile çıkmış. sıfır fiyatına ikinci el
‘BAYİLERDE ARAÇ YOK, ARTIŞ DEVAM EDECEK’
Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, ikinci el araçlarda ‘0’ kilometre fiyatına yaklaşan hatta geçen birçok modelin olduğunu söyledi. Yalçın “0 km’de araç tedariğinin yetersiz olması nedeniyle cebinde parası olan müşteri ikinci ele gidiyor. Araç olmadığı için tüketici istediği aracı alamıyor. 0 km de araç olmadığı için araç fiyatları bilerek gerçek güncel fiyatından yükseltiyor. Piyasa böylece suni olarak yükseliyor. 2019’un Eylül-Ekim aylarından beri 0 km araç tedariğinde sorun var. Distribütörler 2019 un piyasa koşullarından dolayı çekingen davrandılar. Filo şirketlerinden piyasaya dönen araç sayılarında büyük bir azalma oldu. Filo şirketleri normalde kiradan dönen araçları 2.el olarak piyasaya sürer ve satarlardı. Ama 2019’daki piyasanın sıkışıklığından dolayı filo şirketleri kiradan dönen araçları satmak yerine kiraya vermeye devam ettiler. Fiyatların yükseldiğini gören araç sahipleri de daha fazla değerlenmesini bekliyor. Böylece ikinci elde de araç sorunu yaşanıyor. İkinci el fiyatlarındaki artışın Ağustos 2020 dönemine kadar devam edeceğini öngörüyoruz” dedi.
MALİYETLERDEKİ YÜKSELİŞ İKİNCİ ELE YANSITILDI
Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız ise şu açıklamaları yaptı:
“Türkiye’de 23 milyondan fazla taşıt bulunuyor. Her araç için ortalama 70 bin TL üzerinden hesap yapıldığında 1.6 trilyon TL’lik bir büyüklükten bahsediyoruz. Türk insanının evden sonra en büyük yatırımı otomobil. Son 2 yıldır sıfır otomobil pazarı zor bir dönemden geçiyor. 2018’de euro kuru yüzde 32, 2019’da yüzde 4 artış gösterdi. Euro kurundaki bu yüzde 36’lık artış distribütörlerinin maliyetlerini olumsuz etkiledi ve sıfır araç fiyatlarında 2018’de yüzde 17, 2019’da ise yüzde 15 artış yaşandı. Yani toplamda yüzde 32’ler seviyesinde bir artış oldu. İkinci el fiyatlarında ise sıfır araçlara getirilen ÖTV teşvikinin de etkisiyle 2018 yılında yalnızca yüzde 3 artış yaşanırken, 2019’da ise yüzde 30 artış görüldü. Son iki yılda toplam artış yüzde 33 oldu. İkinci el fiyatlarındaki artış özellikle TCMB’nın faizleri düşürmesiyle birlikte çok hızlandı ve tüketicilerin finansmana erişimi kolaylaştı.”
