Ekonomide yaşanan kriz durumu tüketicilerin alım gücünü yok ederken, artan maliyetler, kur ve hammadde otomobil fiyatlarını uçuşa geçirdi. Ayağını yerden kesmenin minimum bedeli 300 bin lirayı geçti. Lüks sınıfta bu skala en az 1.5-2 milyon TL’ye ulaştı. Fakat buna rağmen premiumda bulabilen aracını aldı. İlk çeyrekte toplam otomobil pazarı yüzde 25, lüks sınıf ise yüzde 17 daraldı. Fakat lüksün payı geçen yıla göre, 1 puan artarak 10,4’e çıktı. Yani parayı basan düdüğü çaldı.
Otomobil pazarı son dönemin en kötü yıllarından birini yaşıyor. Pandemiyle birlikte başlayan çip ve tedarik sorunu yeni bir otomobile ulaşmayı gittikçe zorlaştırırken, bu dönemde ne parası olabilen ne de gücü yeten direksiyon başına oturabiliyor. Özellikle emtia ve hammadde fiyatlarında artış, döviz kuru, yüksek enflasyonla birlikte düşen alım gücü ne yeni bir otomobili ne de mevcudu değiştirmeye yetiyor. Bugün en ucuz otomobil için bile kapı 300 bin liradan açılırken, lüks segment için ise neredeyse 2 milyon lirayı gözden çıkarmak gerekiyor. Alt ve orta sınıfta pazar daralmaya devam ederken, premium araçlarda durum pek de öyle değil. Orada da küçülme var fakat tamamen ithal olan segmentte araç bulma sorunu da büyük bir oranda devam ediyor.
LÜKS TOPLAM PAZARDAN DAHA AZ DARALDI
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, otomobil satışları, 2022 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yıla göre yüzde 25 oranında azalarak 116 bin 834 adet oldu. 18 markanın yer aldığı premium segmentte de toplamda 12 bin 252 adet otomobil satışı gerçekleşirken, geçen yılın aynı döneminde göre daralma yüzde 17’de kaldı. Buna göre, bu segmentin pazardan aldığı pay da yüzde 10,4’e çıktı. Ocak-Mart 2021 döneminde toplam otomobil pazarında 156 bin 464 adet otomobil satılmıştı. Burada da lüks satışları 14 bin 824 olarak kayıtlara geçmişti. O dönemde de 2020’ye göre hızlı bir ivmelenme gösteren toplam otomobil pazarı yüzde 57 büyürken, lüks segment yüzde 45 seviyesinde kalmıştı.
| LÜKS OTOMOBİL SATIŞ ADETLERİ | |||
| OCAK-MART | 2022 | 2021 | 2020 |
| ALFA ROMEO | 9 | 107 | 7 |
| ASTON MARTIN | 6 | 9 | 4 |
| AUDI | 3.680 | 3.485 | 2.189 |
| BENTLEY | 5 | 1 | 1 |
| BMW | 3.029 | 3.372 | 2.234 |
| DS | 179 | 135 | 149 |
| FERRARI | 5 | 6 | 6 |
| JAGUAR | 4 | 26 | 71 |
| JEEP | 737 | 887 | 1.030 |
| LAMBORGHINI | 2 | 3 | 3 |
| LAND ROVER | 229 | 540 | 365 |
| LEXUS | 35 | 47 | 21 |
| MASERATI | 31 | 15 | 2 |
| MERCEDES-BENZ | 2.449 | 4.204 | 2.913 |
| MINI | 252 | 335 | 278 |
| PORSCHE | 166 | 210 | 66 |
| SUBARU | 133 | 142 | 160 |
| VOLVO | 1.301 | 1.300 | 697 |
| TOPLAM LÜKS OTO PAZARI | 12.252 | 14.824 | 10.196 |
| TOPLAM OTO PAZARI | 116.834 | 156.464 | 99.630 |
| PAZAR PAYI (%) | 10,4 | 9,4 | 10,2 |
YÜZDE 1 İYİLEŞME VAR
Fakat 2021’in ilk çeyreğine göre, premium araçların toplam pazardan aldığı pay yüzde 9,4 seviyesinde idi. Bu yıla kıyasla lüks pazar payında tam yüzde 1 iyileşme var. Hem de tedarik ve çip krizinin zirvede olduğu dönemde. Eğer istenilen seviyede araç bulunsaydı, bu pastanın daha da yukarı çıkması kaçınılmaz olacaktı.
TEDARİK SORUNU OLMASAYDI PASTADAKİ PAY ARTACAKTI
Bu yılın ilk çeyreğinde 18 lüks markanın sadece 4’ü büyüme potasında girerken, 14’ü daraldı. Bunun 6’sı toplam pazarın altında küçüldü. Araç tedariği ithal lüksleri en üst düzeyde etkiledi. Eğer tedarik sorunu olmasaydı büyümenin daha hızlı gerçekleşeceği paylaşılanlar arasında. Pandeminin en yoğun yaşandığı yıllardan olan 2020’de bile lüks otomobil pazarı pastasını yüzde 10’un az üzerinde tutarken, 2021’de aynı potansiyel sağlanamadı. Hatta 2022’ye göre bile sadece yüzde 0,2’lik kayıp yaşadı.
LÜKS ELEKTRİKLİYE TALEP YÜKSEK
Premium otomobillerde elektrikli araçlara talep de gün geçtikçe artıyor. Bazı markaların en çok sattığı modeller yüzde 100 elektrikli araçlardan oluşurken, ilk 3’e girenlerde bile adetler oldukça yüksek. Durum sipariş ve tedarik süreçlerine göre değişse de oransal olarak en iyi çıkışı bu yılın ilk çeyreğinde Bentley yaşadı. Onu takip eden Maserati olurken, DS markası da ilk 3’e girenlerden. Audi ve Volvo da pazar payını arttıran markalardan.
