Sıfır araçta tedarik sorunu tüm hızıyla devam ederken, yetkili satıcılar yüksek yatırımların karşılığını ikinci elde aramaya başlıyor. OYDER Başkanı Erciş “Harcadığımız emek ve yatırım tutarları çok yüksek. Yapmış olduğumuz bu yatırımların geri dönüşünü almak durumundayız. Tüm bu gelişmeler, bayilerin ikinci el araç satışlarına yönelmesi gerekliliğini ortaya çıkarıyor. Yetkili satıcılık sistemini ayakta tutmamız gerekiyor” dedi.
ALİ YILDIRIM
Otomotivde yaşanan tedarik ve çip krizi, yeni bir araç almayı gittikçe zor hale getiriyor. Bayiler satacak araç bulamazken, tüketici de ne bulursa onu alıyor. Tedarik süreçlerinin 3-4 ayları bulduğu döngüde gerçekleşen Rusya-Ukrayna savaşı bu krizin yankılarının 2023 sonlarına kadar süreceğine işaret ediyor. Öte yandan Türkiye’de gerçekleşen yüksek enflasyon, yüksek kur, yüksek vergi ve yüksek faiz kıskacı tüketicinin yeniye olan talebini gün geçtikçe düşürüyor. Bu tabloda düşen alım gücü, araç ihtiyacını ikinci ele düşürüyor. Bu ortamda istediği adetleri yakalayamayan yetkili satıcılar ise yapılan milyonlarca liralık plaza yatırımlarını ikinci el ile karşılamayı hedefliyor. Yetkili satıcılar çıkış yolunun ikinci el olduğunu paylaşırken, sistemin ancak bu şekilde ayakta kalacağı da vurgulanıyor.
‘BU ALANA YÖNELMEYE MECBURUZ’
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Altuğ Erciş “Pandemiyle birlikte başlayan bulunurluk, ÖTV matrahları, vergilendirme, yüksek kurlar, yüksek enflasyon ile birlikte alım gücünün azalması gibi bir dizi olumsuz konuyla karşı karşıyayız. Tüm bu gelişmeler, bayilerin ikinci el araç satışlarına yönelmesi gerekliliğini ortaya çıkarıyor. Avrupa’da bayilerin toplam satışlarının yüzde 48’ini ikinci el araçlar temsil ederken, ülkemizde bu oran yalnızca yüzde 2 seviyesinde kalıyor. Burada yüksek bir potansiyel olduğunu görüyoruz ve ikinci eli de kendi içerisinde ayırıp, özel olarak yetişmiş istihdamıyla işimizin ana motoru gibi görmeliyiz. Bayilik sisteminde başarılı olmanın en büyük anahtarı bu. Yetkili satıcılık sistemini ayakta tutmak için tıpkı ABD ve Avrupa’da olduğu gibi ikinci el satışlarını kendi bünyemizde yapmak en önemli unsur olacaktır. Şu anda bunun için yetkili satıcıların önünde herhangi bir engel bulunmamakta. Yetişmiş personelle birlikte mevcut yatırımlarını daha verimli bir şekilde değerlendirmelerini sağlayacaktır” dedi.
‘CİROLARIN NEREDEYSE YARISI İKİNCİ ELDEN GELECEK’
Yetkili satıcıların sıfır araç yatırımına konsantre olduğunu söyleyen Altuğ Erciş, bu yüzden bayilerin ikinci el araç satışını pas geçtiklerini söyledi. “Önümüzdeki dönemin en önemli başlığı bu” diyen Erciş şöyle devam etti: “Bayiler şu anda 1.5 milyon araç satacak potansiyele sahipler ve mevcut koşullar yetkili satıcıların bu kadar adette sıfır araç satmasına imkan vermiyor. Ancak bu da bayilerin potansiyellerini ikinci elde kullanmalarının ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Gelecekte yetkili satıcıların cirolarının yüzde 40-45 oranında ikinci elden gelmesini bekliyoruz. İşte bu yüzden ikinci ele önem vermemiz gerekiyor.”
‘YATIRIM TUTARLARIMIZ ÇOK YÜKSEK’
Plaza yatırımlarının oldukça yüksek olduğuna değinen Altuğ Erciş “Bizlerin kendi organizasyonlarımızı kurmamızdaki harcadığımız emek ve yatırım tutarları çok yüksek. Ayrıca biz otomotiv perakendecileri olarak da şu anda yaklaşık 120 bin kişiye direkt istihdam veren bir organizasyonuz. Yapmış olduğumuz bu yatırımların geri dönüşünü almak durumundayız ve ikinci el her zaman göz ardı ettiğimiz bir konu olmuştu” dedi. Müşteri talebinde bir azalma olmadığını ekleyen Erciş, bekleyen filo ve perakende tarafının da olduğunu aktardı. Erciş şöyle devam etti: “Pandeminin ardından yaşanan tedarik problemi devam ediyor. Araç geldiği zaman öncelikle perakendeye satılıyor, çünkü buradaki karlılık daha yüksek. Bu yüzden önce perakende talebi ardından filo talebi doyurulmaya çalışıyor. Ancak henüz perakende talebini doyuracak kadar araç tedariği elde edilmiş değil.”
DEMODE VERGİ SİSTEMİNİN ÇAĞA UYGUN OLMASI BEKLENİYOR
Vergi sisteminde de değişim beklentileri olduğunu anlayan Altuğ Erciş, otomotiv sektörü ve araç sahipleri için oldukça dezavantajlı bir durumun olduğunu ekledi. Erciş “Bizim kanunlarımız açısından yakın olduğumuz AB ülkelerindeki vergi sisteminde ÖTV’ye benzer bir vergi yok. Sadece bizdeki KDV’ye denk gelen bir vergilendirme sistemi uygulanmakta. Aynı zamanda bugün ÖTV matrahlarının güncellenmesi gerek yetkili satıcıların gerekse de halkımızın en büyük beklentisidir. Özellikle kurlar sebebiyle fiyatların gelmiş olduğu noktada, neredeyse tüm modellerin yüzde 80’lik dilime girmesi nedeniyle; matrah tutarlarının güncellenmesi ile ilgili beklentimiz oluşmuştur. Kurların stabil halde kalması ve öngörülebilir olması sektör paydaşlarımız için önemini korumaktadır. Daha çevreci ve çağa uygun bir vergi sistemi oluşturulması gerekiyor. Motor hacmi ve fiyat bazında uygulanan vergi sistemimiz hem karmaşık hem de emsal ülkelerin sisteminden oldukça farklı” ifadelerini kullandı.
