1-Vergilendirme sistemi: En ucuz modeller bile yüzde 80 ÖTV diliminde acil düzenleme lazım.
2-Kredi: Kredi oranları oldukça yükseldi. Pazar nakit dönüyor. 2 milyonluk araca kredi yok.
3-Arz talep dengesi: Serbest piyasada arz-talep dengesi her şeyi belirliyor. Talep düşüyor.
ALİ YILDIRIM
Otomotiv sektöründe üretim kaynaklı sıkıntılar sona erdi. Özellikle bu yıl sektör son 8 ayda yok satarken, ibre geçtiğimiz ay itibarıyla tersine dönmeye başladı. Sıfır araç satışları önceki aylara göre tüm hızıyla düşerken, 3 haneli satış rakamları da artık geride kaldı. Ama buna rağmen 2023’te yeni rekor beklentisi hala bitmedi. Hyundai’nin İstanbul’da gerçekleşen IONIQ 6 lansmanında sorularımı cevaplayan Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel, sektörün önündeki 3 ana sorunu paylaştı. İlk başta vergilendirme sistemine değinen Berkel “Üretimle ilgili sorunlarımız bitti. Artık vergi sisteminin daha sadeleşmesi lazım. Bütün araçlar yüzde 80 ÖTV diliminde satılıyor. Bizim taraftan bakacak olursak Hyundai i20 de aynı Tucson da aynı vergi diliminde. Daha hızlı piyasaya paralel aksiyon alınması lazım çünkü bizim vergilendirme sistemimiz tamamen araç fiyatlarıyla bağlantılı emisyon ile ilgili değil” dedi. Kredi sorununun da altını çizen Berkel “Kredilerde mutlaka bir iyileşme olması gerekiyor. Aylık yüzde 4 oldukça yüksek bir oran. Burada da bir barem ayarlaması şart. 2 milyonun üzerinde satılan bir otomobile kredi bile yok. Kullanamıyorsun” diye konuştu. Berkel üçüncü maddeyi şöyle yorumladı: “Serbest piyasada arz-talep dengesi her şeyi belirliyor. Sonuç olarak arz talepten fazlaysa markaların elinde araç bollaşıyor belki bazı modeller istediği gibi satılmıyor dolayısıyla bu noktada markalar o modellerini satmak için belirli kampanyalar gerçekleştiriyor.”
YATIRIMCILAR EL AYAK ÇEKTİ
Murat Berkel sözlerini şöyle sürdürdü: “Aslında yılın ilk 8 ayında satılan özellikle yatırım amaçlı araç alan müşteriler var ve bunların sayısı gerçekten çok fazlaydı. Bu son dönemde özellikle Ticaret Bakanlığının almış olduğu kararlar neticesinde özellikle 2’nci el fiyatlarının 0 araç fiyatlarının eşit ve altında olma sınırlandırmasıyla birlikte bu yatırımcılar el ayak çekti. Dolayısıyla orda da gerçek nihai müşteriyle karşı karşıya kaldık. Geçtiğimiz dönemde müşteriler maalesef alımlarını ötelediler ve burada bu müşterilerinin büyük bir kısmına bakıldığı zaman 2023 yılında alıma geçtiğini gördük.”
SATIŞLARDA ASIL FREN 2024’TE
Birçok markanın bu yüksek talep döneminde oldukça fazla araç getirdiğini anlatan Murat Berkel, ötelenen talebe değinerek “Yatırımcılar çekilmesine rağmen o ötelenen talep halen devam ediyor. Bu ne kadar devam eder, onu tahmin etmek zor. Benim düşüncem yıl sonuna kadar satış trendinin böyle devam edeceği yönünde. Çünkü burada kritik nokta şu; krediye ulaşmakta şu anda zorluk yaşanıyor, Merkez Bankası faiz oranlarını arttırdığı için bunlar ister istemez bireysel kredi oranlarına, taşıt kredisi oranlarına yansıyor. Yüzde 4’e gelecek bu ay sonu bu oran, öyle gözüküyor. Çok yüksek bir rakam. Dolayısıyla burada ister istemez 2024’ün başından itibaren bu ötelenmiş talep doyunca satışların yavaşlayacağını düşünüyoruz ama bu sene için pazarı 1 milyon 50 bin TL ile 1 milyon 100 bin TL arasında görüyoruz.”
İ20 ALAN DA TUCSON ALAN DA
AYNI VERGİYİ ÖDÜYOR
Vergi sistemine de el atılması gerektiğini paylaşan Murat Berkel “Tüm araçlar yüzde 80 ÖTV’ye geçti. Hem kur kaynaklı bir artış var hem enflasyon hem üretim maliyetlerinin artması. Bunların hepsi yansıdı. Merkez Bankasının faiz kararlarıyla kur daha stabil olmaya başladı ve piyasada stabil hale gelmeye başladı. Bu şekilde kur devam ederse ben çok fazla zam yapılacağını düşünmüyorum. Bir çok marka biz dahil kampanyaya başladık. Yani şöyle diyebiliriz, eski normalimize yavaş yavaş dönüyoruz. Bugün i20 almak istediğiniz zaman yüzde 80 ÖTV ödüyorsunuz. Bugün Tucson almak istediğiniz zaman da yüzde 80 ÖTV ödüyorsunuz. Orta gelirli insanlar için bu biraz ekstra bir yük. Bu insanların ulaşım aracı olarak ihtiyacı olduğunda makul bir A B segmentinde bir araç için yüzde 80 ÖTV ödemesi bence çok kabul edilebilir değil” dedi.
KREDİLİ SATIŞLAR
YÜZDE 5’İN ALTINA DÜŞTÜ
ÖTV bareminde artışın en az kur kadar olması gerektiğini söyleyen Murat Berkel “En azından yerli araçların daha kabul edilebilir yüzde 50’lere inmesi gerekiyor ki önümüzdeki sene insanlar araç alabilsin. Hem krediye ulaşmakta zorluk çek hem kredi faiz oranı yüksek hem vergi oranları yüksek hem zaten fiyatlar arttı. Ekonomi politikalarına bağlı olarak artık fiyat artışlarının çok olmayacağını ama alımlarda yavaşlama olacağını düşünüyorum. Kredili satışlar çok düştü. Normal seviyede baktığımızda yüzde 40 oranında bir kredili satışımız olurdu. Ama şu an bu oran yüzde 5’in altında. Satışlar neredeyse hep nakit” diye konuştu.
SON ÜÇ AYDA 200 ADET IONIQ 6 SATACAK
Türkiye’de elektrikli otomobil pazarı her geçen gün büyüyor. Pazarın en yeni oyuncularından biri de Hyundai IONIQ 6 oldu. Tasarımıyla dikkat çeken model, fiyatıyla da iddialı. Kalan son 3 ayda toplamdan 200 adet IONIQ 6 satmayı planladıklarını söyleyen Murat Berkel “Toplam elektrikli satışımızda 500 adeti geçecek. Hibrit araçlarla birlikte de bu rakamın bin 500 adetlere ulaşacağını düşünüyorum. Biz, satışa çıkmadan önce bayilerle bir istişarede bulunduk. Genel anlamda bu standart menzilli olanın 1.6 milyon TL olanın çok iyi satacağı yönünde bir geri bildirim aldık. Pazardaki diğer satılan araçlarla karşılaştırdığımızda modelin gerçekten çok yoğun bir talep göreceğini düşünüyoruz bu fiyatla. Uzun menzilli olanında aslında bakıldığı zaman fiyatı rekabetçi 2 milyon 770 bin TL” ifadelerini kullandı.
