Geçen haftaya ÖTV şokuyla başlayan otomotiv sektörü belirsiz 7 günü geride bıraktı. Ayın son gününde gerçekleşen ÖTV düzenlemesi, yeni ay ile birlikte etkisiz kaldı. Kur farkından dolayı bazı modellerin fiyatı aynı kaldı. Fiyat düşüşleri oldukça sınırlı oldu. Ağustos başından bu yana euronun yüzde 8’e yakın artmasına karşın, fiyatları yüzde 7 seviyesinde düşürmesi beklenen ÖTV etkisiz eleman oldu.
ALİ YILDIRIM
Otomotiv sektörü 2019 yılından aldığı gazla 2020’ye hızlı bir giriş yaptı fakat ağustos ayında ÖTV şoku yaşadı. Geçen yıldan aldığı iştahla milyonluk pazara ulaşmayı hedefleyen sektöre, koronavirüs çelme taktı. Fakat, pandemi döneminde açılan ucuz kredi muslukları otomotiv sektörünü de kısa süreli ihya etti. 3 kamu bankası 6 yerli üretim yapan markalara ucuz kredi musluklarını kapattıklarını bildirdi. Kredi indirimlerinden sonra fiyatların arttığını vurgulayan kamu bankaları, artan euro kurunu ve enflasyonu o dönemde de dikkate almadı. Temmuz 2020 sonunda son verilen kredi kampanyası karşısında euro pandeminin başladığı mart ayından bu yüzde 16’ya yakın değer kazanmıştı. Enflasyon ise yine aynı dönem aralığında yüzde 6,7 artmıştı.
YENİ VERGİ ŞOKU YAŞANDI
Pazar tam hızlı bir büyüme arifesine girerken, özel tüketim vergisi (ÖTV) şoku yaşandı. Yeni ÖTV ve matrah düzenlemesiyle birlikte kısıtlı modellerde gerçekleşen fiyat etiketleri düştü. Ama fırtına yüzde 75’ten fazla modelde koptu. Her ne kadar ÖTV indirimi olarak lanse edilmeye çalışılsa da asıl nedenin ithalatı kısmak olduğu da bildirildi. Hatta açıklamada ‘Cumhurbaşkanı kararı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca cari açık üzerinde yüksek düzeyli olumsuz etkiye sahip olan otomobil ithalatının azaltılması amacıyla motor silindir hacmi aralıkları ve özel tüketim vergisi matrahları esas alınarak düzenlemeye gidildi’ denildi. ÖTV düzenlemesinin Ağustos 2020’nin son gününde gerçekleşmesi, yeni fiyat listelerinin açıklanmasını da geciktirdi. İlk yapılan hesaplamalara göre, sıfır araç fiyatlarında yaklaşık yüzde 7’lik indirim beklenirken, her ay başında yenilenen listeleri bu sefer kur vurdu.
KUR 1 AYDA YÜZDE 7,8 ARTTI
Pandemi dönemine 7 lira seviyelerinden başlayan kur ÖTV öncesinde Ağustos 2020’nin başında 8 lirayı aştı. Ağustos 2020’de 8.20 lira olan euro/TL, eylül ayına girildiğinde 8.84 seviyelerine kadar ulaştı. ÖTV düzenlemesinin de gerçekleştiği dönemde sadece kurun yüzde 7,8 arttığı görülüyor. Böylece ÖTV ile düşen kısıtlı fiyatlar, kur ile yeniden aynı seviyeye hatta bazı yerlilerde de etiketler yükseldi. ÖTV düzenlemesiyle gelen fiyat indirimleri 10 modeli geçmezken, 5 bin liraları bulmadı.
| MODEL | AĞUSTOS | EYLÜL | |
| ÖTV’DEN ÖNCE | ÖTV’DEN SONRA | FARK | |
| Citroen 1.2 düz (baz) | 157.500 TL | 157.500 TL | 0 |
| Renault Yeni Clio (baz) | 135.900 TL | 133.900 TL | -1,47 |
| Renault Clio 0.9 (baz) | 119.100 TL | 120.900 TL | 1,51 |
| Fiat Egea Sedan (baz) | 106.900 TL | 110.900 TL | 3,47 |
| Fiat Fiorino (pop) | 152.900 TL | 152.900 TL | 0 |
| Toyota Corolla (baz) | 161.800 TL | 161.800 TL | 0 |
| Toyota Corolla Hybrid | 224.600 TL | 224.600 TL | 0 |
| Toyota C-HR Hybrid | 224.850 TL | 224.850 TL | 0 |
| Honda Civic 1.6 B. Oto. | 209.600 TL | 209.600 TL | 0 |
| Opel Corsa 1.2 (baz) | 149.900 TL | 144.900 TL | -3,33 |
| Hyundai i10 (baz) | 126.750 TL | 130.070 TL | 2,61 |
| Seat Ibiza 1.0 Oto. | 173.000 TL | 179.500 TL | 3,75 |
| Peugeot 208 dizel | 177.500 TL | 177.500 TL | 0 |
| Euro/TL | 8.20 TL | 8.84 TL | 7,8 |
FİYATLAR BELİRSİZ HALE GELDİ
2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür “Hem ÖTV düzenlemesi hem de döviz kurlarının hareketli seyri nedeniyle sıfır fiyatları bir anda belirsiz hale geldi ve markalar hata yapmamak adına fiyat belirleme konusunda dikkatli hareket ediyorlar. Markalar öncelikle yüzde 50 ÖTV diliminde tutabilecekleri araçların fiyatlamalarına konsantre oldular. Genel sürecin de uzamayacağını öngörmekle birlikte 1 hafta içerisinde piyasadaki belirsizliklerin ortadan kalkacağını düşünüyoruz. Ancak yeni düzenleme ile birlikte, üst matraha giren lüks ve premium modellerin sıfır olarak satışında ciddi daralma olacaktır” dedi.
SİPARİŞ İPTALLERİ GELİYOR
Sıfır araç talebine karşılık arzda yaşanan daralma ve ön sipariş satışlarını değerlendiren Orhan Ülgür, sözlerine şunları ekledi: “İkinci elde fiyatların yükselmesinin sebeplerinden biri olan sıfır araç arz durumu, eylül ayı itibarı ile sona erdi. Ancak o dönemde sıra yazdıran müşterilerin davranışları, ÖTV düzenlemesi nedeniyle ters yönde işleyecektir. Daha önce döviz kuru ve araçların geliş fiyatına göre müşterilerin yüzde 20-30 oranında siparişlerini iptal edebileceklerini söylemiştik. Yeni düzenleme, fiyatları ciddi anlamda etkiledi ve özellikle üst segmentlerde sipariş iptalleri yüzde 50’leri aştı.”
