Otomotiv sektörü iç pazarda tam gaza basarken, yeni bir şok yaşadı. 3 kamu bankası ortak açıklama yaparak 6 markaya ucuz kredi musluklarını kapattıklarını bildirdi. Kredi indirimlerinden sonra fiyatların arttığını vurgulayan kamu bankaları, artan euro kurunu ve enflasyonu dikkate almadı. Mart ayından bu yana euro TL karşısında yüzde 16 değer kazanırken, yıllık enflasyon yüzde 6,7 arttı. Markalar ise bu süre zarfında yüzde 3 ila 20 arasında değişen fiyat artışları uyguladı.
ALİ YILDIRIM
Yerli üretim kredi şoku yaşadı. Otomotiv sektörü koronavirüs salgınıyla birlikte tam bir çıkmaza girdi. Zaten kötü giden satışlar pandemi öncesinde ufak bir kıpırdama yaşasa da milyonluk adetlerin hâlâ gerisinde seyrediyordu. Mart ve Nisan 2020 ile durma noktasına gelen satışlar, kredi desteğiyle vites yükseltti. Kamu bankalarının harekete geçmesiyle birlikte yeni bir otomobil almak isteyen tüketiciye kredi muslukları açıldı. Ayrıca artan ithalatı da önlemek için harekete geçen ekonomi yönetimi, otomotiv tarafında çareyi yerli araçlarda buldu. Türkiye’de üretimi gerçekleştirilen modellere ucuz kredi vermeye başlayan kamu bankalarıyla birlikte satışlarda birden patlama yaşandı. Tabi ucuz paraya koşan tüketicinin talebi artınca, zaten pandemi öncesinde vites düşüren üretimi iyice zora soktu. Araç stokları yetmedi. Otomotiv bayileri önünde kuyruklar oluştu. Talep yüksek olunca özellikle araç bulamayan tüketici ikinci ele yöneldi. Burada da stok sorununu fırsat bilen bazı satıcılar fiyatları yukarı çekti. Böylece hem ikinci el araçta beklenmeyen fiyat artışları görüldü.
YERLİ ÜRETİCİLERE KREDİ ŞOKU
Bu tarafa bir düzenleneme beklenirken, önceki gün yerli üretici yeni alınan kararla birlikte şok geçirdi. Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank’tan yapılan ortak açıklamada, Honda, Hyundai, Fiat, Ford, Renault ve Toyota firmalarının kredi paketi kapsamından çıkarıldığı duyuruldu. Açıklamada şunlar kaydedildi: “Honda, Hyundai, Fiat, Ford, Renault ve Toyota firmalarının belirtilen açıklamalara rağmen fiyat artışları yaptıkları görülmüştür” denildi ve paket dışı kalmalarına bu sebeple karar verildiği belirtildi. BMC, Karsan ve ISUZU ile olan anlaşmanın devam ettiği de vurgulandı. Bahsi geçen 6 markanın Mart 2020 fiyatlarıyla Temmuz listesi karşılaştırıldığında gerçekten fiyat farklarının olduğu görülüyor. Fakat, otomotiv sektörü her ne kadar yerli üretim marklarına sahip olsa da Avrupa bazlı hareket ediyor. Ve etmek zorunda. Bölgeden gelen birçok parça ve ham madde Türkiye’ye Euro bazında giriş yapıyor.
SADECE KUR YÜZDE 16 ARTTI
Mart 2020’de 6.86 lira olan euro, bugün 8 lira sınırına oldukça yakın. Yani 5 aylık süre zarfında sadece euronun yüzde 16 yükseldiği görülüyor. Öte yandan enflasyon da hesaba katıldığında sadece Mart-Haziran aralığında yıllık enflasyon 6,7 artmış. Böylece yapılan yüzde 20’ye yaklaşan fiyat farkları oldukça makul kalıyor. kredi yerli üretim
5 AYLIK FİYAT FARKI YÜZDE 20’Yİ GEÇMİYOR
Baz modeller dikkate alınarak hazırladığımız tabloya baktığımızda fiyatlarında yüzde 3 ila 20 arasında değiştiği gözlemleniyor. Türkiye’de üretimi gerçekleşen Ford Courier’in 75 beygirlik giriş versiyonu 5 ayda 128 bin liradan 132 bin liraya ulaşmış. Fark ise yüzde 3 olmuş. Renault yeni Clio modelnin giriş modeli mart ayında 115 bin liralık etikete sahipken bugün 121 bin liraya satılıyor. Burada da fark sadece yüzde 5 olarak hesaplanıyor. Mart ayında 94 bin 500 liralık etiket taşıyan Fiat Egea sedan farkı ise yüzde 10 seviyesinde. Honda Civic ise yine 5 ay önce 176 bin lira iken şimdi 195 bin liradan alıcı buluyor. Yani fiyat farkı yüzde 11. Hyundai i20’nin giriş versiyonunda da 5 ayda yüzde 15’lik değişim kayıtlara geçmiş. Toyota ise Corolla’nın başlangıç etiketini 5 ayda 133 bin liradan 159 bin liraya çıkarmış Burada da fark sadece yüzde 20 olmuş.
FİYAT DEĞİŞİMİ TABLOSU
MARKA | MODEL | MART FİYATI | TEMMUZ FİYATI | FARK (%) |
Renault | Clio Joy 1.0 SCe 72 bg | 115.000 TL | 121.000 TL | 5,2 |
Fiat | Egea Easy 1.4 Fire 95 bg | 94.500 TL | 104.000 TL | 10 |
Honda | Civic Elegance benzin 1.5 lt. | 176.200 TL | 195.600 TL | 11 |
Toyota | Toyota Corolla 1.6 Vision | 133.100 TL | 159.400 TL | 20 |
Ford | Courier Trend Kombi 1.5L 75 bg | 128.600 TL | 132.500 TL | 3 |
Hyundai | i20 1.2 MPI 5 ileri düz Jump | 116.760 TL | 134.800 TL | 15,4 |
KUR | Euro | 6.86 TL | 7.98 TL | 16 |
Enflasyon (mart-haziran) | 11,8 | 12,62 | 6,7 |