Düşen alım gücüyle birlikte yeni bir otomobil sahibi olmanın maliyeti oldukça hızlı yükselirken taşıt kredisi arttı. Hane halkının geliri enflasyon kadar bile artmazken, otomobilde fiyat artışları son 1 yılda yüzde 100’ü çoktan geçti. Daralan pazara rağmen taşıt kredisi hacmindeki genişleme de dikkat çekti. Taşıt kredileri yüzde 9 ortalamasında artarken, toplam pazar ise yine mart ayında geçen yıla göre yüzde 33 daraldı.
ALİ YILDIRIM
Taşıt kredisi durmuyor. Türkiye’de düşen alım gücü yeni bir otomobil sahibi olmayı her geçen gün daha güç hale getiriyor. Bugün en ucuz otomobil için bile 300 bin lirayı gözden çıkarmak gerekiyor. Son 1 yılda ayağını yerden kesmenin maliyeti yüzde 100’ün üstünde arttı. Fakat gelirler aynı oranda artış göstermedi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre bile sıfır araç fiyatları (benzinli-dizel) son 12 aya göre yüzde 90 oranında arttı. Yeni bir otomobil almak son zamanlarda tam bir yatırım işine dönüşürken, krediler de de artış görülmeye başladı.
YILLIK KREDİ HACMİ YÜZDE 7’Yİ GEÇTİ
2020’de yaklaşık 7 milyar lira olan taşıt kredileri hacmi bugün yaklaşık 14.5 milyar TL düzeyinde. BDDK’nın Aylık Bankacılık Sektörü Verileri’ne göre, Ocak 2021’de 12.6 milyar TL olan taşıt kredileri, şubatta aynı seviyede seyrederken, Mart 2022’de 14.5 milyar TL’yi aştı. Mart 2021’de ise bu hacim 13.5 milyar TL idi. Kredilerdeki yıllık artışın yüzde 7 seviyesinde olduğu görüldü. Hacimlerdeki bu artışa rağmen pazar daralmaya devam etti. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, 2022 yılı Mart ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021 yılı Mart ayına göre yüzde 33,4 azalarak 64 bin 267 adet oldu. Otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılı Ocak-Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18,5 oranında azalarak 212 bin 85 adet olarak gerçekleşti.
TAKİPTEKİ TAŞIT KREDİSİ 138 MİLYON LİRA
Takipte olan taşıt kredilerinde de gerileme kaydedildi. Ocak ayında 150 milyon TL olan takipteki taşıt kredileri şubat ayında 151 milyon TL’ye çıksa da Mart 2022’de 138 milyon TL’ye düştü. Geçen yılın mart ayında da 146 milyon liralık taşıt kredisi takibe düşmüştü.
TİCARİ KREDİDE HACİM DAHA FAZLA
Ticari taşıt kredilerinde hacim daha yüksek. Ocak 2022’de 55 milyar TL’ye yakın olan ticari taşıt kredilerinde ilk çeyrekte artış durmadı. Şubatta 58.3 milyar TL’ye ulaşan hacim Mart 2022’de 65.2 milyar TL’ye çıktı. Geçen yılın mart dönemine göre ise artış yüzde 90’ın üzerinde. 34.2 milyar TL olan ticari taşıt kredisi hacmi rekor seviyeyi de çoktan geçmiş oldu. Öte yandan ticari taşıt kredileri de takibe düştü. Bu yılın başında 760 milyon lira olan takipteki kredi hacmi, şubatta 719 milyon dolara inse de Mart 2022’de 1 milyon lira daha arttı. Fakat geçen yıla göre, yüzde 9,5’lik bir gerileme BDDK verilerine göre kaydedildi.
| TAŞIT KREDİSİ HACİMLERİ (MİLYON TL) | |||||
| 22 Mart | Şub.22 | baba.22 | 21 Mart | Mart 2021-2022 FARK | |
| Tüketici Kredileri – Taşıt | 14.559 | 12.690 | 12.687 | 13.566 | 7,32 |
| Takipteki Taşıt Kredileri | 138 | 151 | 150 | 146 | -5,48 |
| Taksitli Ticari Krediler – Taşıt | 65.242 | 58.362 | 54.956 | 34.211 | 90,70 |
| Takipteki Taksitli Ticari Krediler – Taşıt | 720 | 719 | 760 | 796 | -9,55 |
EN UCUZUN FİYATI BİLE YÜZDE 100 ARTTI
Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonla birlikte alım gücü de yok olmaya başladı. Yüzde 70’e yaklaşan enflasyon karşısında, vatandaşlar da ne yapacağını şaşırdı. En ucuz otomobilin fiyatı bile son 1 yıllık süreçte yüzde 100’ün üzerinde arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ortalama araç fiyatları yüzde 90’ın üzerinde yükseliş kaydetti. Geçen yılın nisan ayına göre TÜİK’te benzinli otomobilin fiyatı yüzde 80, dizel otomobilin fiyatı da yüzde 102 artış olarak kayıtlara geçti.
VERGİ GELİRLERİ DE DÜŞMÜYOR
Devlet, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ne göre gelecek yıl 1 trilyon 430 milyar lira vergi geliri elde edecek. Motorlu taşıtlar vergisinden 24 milyar lira gelir öngörülürken, özel tüketim vergilerinden 221 lira gelir bekleniyor. Motorlu taşıtlar vergisinden (MTV) 24 milyar 628 milyon lira gelir hesaplandı. Bütçeye 2023 yılında 29 milyar 580 milyon, 2024 yılında ise 34 milyar 213 milyon lira gelir gelmesi öngörülüyor.
