Son 3 yılda vergi sisteminde yapılan değişiklikler ve euro kurundaki artış lüks araçların fiyat etiketlerini bir hayli yükseltti. Tamamı ithal olan premium modellerin yurtdışında yaşanan siyasi olaylardan da bir hayli etkilendi. 2016 yılında Türkiye’de 100 bin adetlere yaklaşan lüks araç satışları geçen yıl 40 bin adetlere kadar geriledi. Geçen yılın son çeyreğindeki kredi desteğine rağmen toplam otomobil satışları yüzde 43 artarken lüksler sadece yüzde 4 büyüyebildi.
ALİ YILDIRIM
Oldukça zor bir yıla başlayan otomotiv sektörü, geçen yılı kredi ve hurda desteklerine rağmen geriledi. 2019 yılında toplam pazar bir önceki seneye göre, yüzde 22,8 daralarak 479 bin 60 adede düştü. Sadece otomobil satışları ise yine aynı dönemde yüzde 20,3 azalarak 387 bin 256 adet olarak gerçekleşti. Merkez Bankası’nın faiz indirimleriyle birlikte taşıt kredilerinde de hızlı bir düşüş sarmalına girildi. Ekim 2019’un son aylarında açıklanan taşıt kredisi indirimiyle, uzun bir süredir nefes almakta oldukça zorlanan otomotiv sektörü adeta oksijen tüpü taktı. Böylece pazar yılın son 3 ayında hızlı bir satış sarmalına girdi. Sektör temsilcileri 2020 hedeflerini açıklarken, 2019 içinde ‘keşke daha fazla aracımız olsaydı’ dedi. Lüks araç satışları da daha fazla geriledi.
FİYATLAR 3 YILDA YÜZDE 100 ARTTI
2019 Ekim-Aralık döneminde markalar neredeyse bütün stoklarını bitirdi. Sadece otomobil tarafında son çeyrekte satışlar yüzde 43,5 artış kaydetti. Ekim ayında 40 bine yakın otomobil satılırken, Aralık 2019’da bu rakam 70 bin adetlerin üzerine çıktı. Fakat lüks araçta işler çok da iyi gitmedi. Gerek vergi yükü gerekse premium havadan dolayı fiyat etiketleri oldukça yüksek olan araçlar el yakmaya devam etti. Son çeyreklik dönemde ODD verilerine göre, 19 lüks markanın satışları sadece yüzde 4 arttı. Ekim ayında 5 bin 282 adet araç satışı gerçekleşirken kasımda 4 bin 519, aralık döneminde de 5 bin 497 araç satıldı. ODD’ye göre toplam 38 otomobil üreticisinin olduğu pazarda markaların yarısını oluşturan lüksler son çeyrekteki büyüme rağmen kayıp yaşadı.
100 BİN ADETLERDEN 40 BİNLERE DÜŞTÜLER
Son 4 yıllık verilere göre, lüksün kaybının büyük olduğu rakamlara da yansıdığı görüldü. 2016-2017 döneminde toplam otomobil pazarı yüzde 4,7’lik daralma yaşarken, lükslerde bu oran yüzde -19,5 oldu. 2017-2018 senesinde de yüzde 48,6 daralan pazar karşısında premium markalar hemen hemen aynı oranda daralma yaşadı. 2018-2019 aralığında da yüzde 25’in üzerinde küçülme yaşayan otomobil satışları, lükse yüzde 35 olarak yansıdı. Satışlar her sene ufak ufak düşerken en büyük kayıp 2017-2018 arasında yaşandı. 2016 yılında neredeyse 100 bine yakın lüks satılırken, 2017 yılı 80 bin adetle kapandı. Onu takip eden yılda en büyük kayıp olarak görülen dönemde sadece 55 bin araç satışı kayıtlara geçti. Geçen yıl ise 40 bin lüks yola çıktı.
VERGİ SİSTEMİ NEGATİF ETKİLEDİ
Otomotiv pazarında yaşanan daralma lüks segmentte daha fazla hissedildi diyen Autofocus Otomotiv Yönetim Danışmanlığı kurucusu Uğur Sakarya, lüks otomobillerin geçtiğimiz yıl binek otomobillerden yüzde 9,7 segment payı alarak 6 yıldan sonra ilk kez yüzde 10’un altında kaldığı bilgisini verdi. Sakarya “BMW, Mercedes, Audi ve Volvo’nun satış hacimleriyle domine ettiği premium markalar, geçtiğimiz yıllarda D ve E segmentte sunduğu 1600 cc modelleri ile satışlarını bir hayli yükseltmişti. Ancak son üç yılda vergi mevzuatında yapılan değişiklikler premium segmenti negatif etkiledi. Bu segmentteki otomobillerin tamamı ithal olduğundan euro kurundaki artış da araç fiyatlarını yükseltti. 2016 Ocak’tan bugüne euro tam iki katına yükselirken, bu artış araç fiyatlarına birebir yansıdı ve premium otomobillere ulaşılabilirlik çok daha zorlaştı” dedi.
BU YILDA İSTENİLEN ALINAMAYACAK
Ocak ayı verileri doğrultusunda premium segmentle ilgili 2020 öngörülerini de paylaşan Uğur Sakarya “Ocak ayında sadece bin 328 adet premium otomobil satılmış olması, lüks araç satışlarının bu yıl da 2019 yılında olduğu gibi düşük gideceğini gösterdi. Otomobil bulunurluğunun da etkisi ile ocak ayında yüzde 6 seviyesine inen premium segment satışları, geçen yılın aynı ayında yüzde 12,4 pay almıştı. Otomotiv pazarındaki toparlanma doğrultusunda, premium segmentin 2020 yılını 50 bin adet seviyesinde kapatacağını öngörüyoruz ama bu artış bile geçtiğimiz yıllarda 100 bin adede yaklaşan satışların neredeyse yüzde 50 altında kalacak” diye konuştu.
